Psikoloji ve Ahlak , Ahlakın psikoloji ile ilişkisi/Reşat ÖNDER
1
   
1
     
  İngilizce İngilizce
  Arapça Arapça
 
 
     
1 Psikolojiye Giriş
K Giriş
K Psikoloji ve Birey
K Psikoloji ve Toplum
K Psikoloji ve Ahlak
K Duygular
1 Coşkular ve Etkileri
K Heyecanlar
K Heyecanların Gizlenmesi
K Hastalıksal Heyecanlar
K Heyecanlar Nasıl Değerlendirilir?
K Heyecanların Fizyolojisi
K Heyecanların İfade Şekilleri
K Heyecanların İncelenmesi
K Heyecanların Kontrolü Gerekir
K Heyecanların Oluşumu
K Heyecanların Özellikleri
K Heyecanların Zihinsel Fonksiyonları
K Ribot'a Göre Beş Temel Heyecan
1 Korku ve Etkileri
K Korku ve Tanımı
K Korkunun Zihinsel Fonksiyonları
K Korkunun Fizyolojisi
K Korkunun Gelişimindeki Etkenler
K Korkunun Kontrolü
K Korkunun olumlu YanlarıVar mıdır ?
K Korkunun Türleri
1
K Öfke ve Tanımı
K Öfkenin Fizyolojisi
K Öfkenin İfade etme Şekilleri
K Öfkenin Kontrolü Gerekir
K Öfkenin Muspet Yanları Var mıdır?
K Öfkenin Nedenleri
K Öfkenin yersiz Bastırılması
K Öfkenin Zihinsel Fonksiyonları
1 Sevinç ve Etkileri
0 Sevinç ve tanımı
0 Sevincin fizyolojisi
0 Sevincin Gelişimi ve etkileri
0 Sevinçte Zihinsel fonksiyonlar
0 Sevincin Kötüye Kullanılması
1
0 Hüzün ve Tanımı
0 Hüznün türleri
0 Hüznün zihinsel Fonksiyonları
0 Hüznün Fizyolojisii
0 Hüznün Gizlenmesi
0 Hüzünlü insanların Hayatla İlişkisi
0 Hüznün Tedavisi
1
0 Sempati ve tanımı
0 Sempati ve İlişkiler
0 Sempatiden Yoksun Olma Hali
0 Sempatinin Gelişimi
0 Sempatinin Kötüye kullanılması
0 Sempatiyi Doğuran Faktörler
1
0 Tiksinme ve Tanımı
0 Tiksinme Hayat İlişkisi
1
0 SıkılganlığınTanımı ve Belirtileri
0 Sıkılganlık Kimlerde Görülür
0 Sıkılganlığın Ödünlenmesi
0 Sıkılganlığın Tedavisi
0 Sıkılganlıkda Ketleme
0 Sıkılganlık-Hayatla İlişkisi
1
0 Heyecanlar ve Din
0 Öfke-Din ve İlişkileri
0 Din ve Öfkeyi Yenmenin Yolları
0 Korku ve Dindeki yeri
0 Hüzün ve Dindeki Yeri
0 Sıkılganlık ve Dindeki Yeri
0 Sevinç ve Dindeki Yeri
1
0 Modern Yaşam ve Psikoloji
0 Heyecan Olgunluğu
0 Sevginin ve Kötülüğün Anlamı
0 Heyecan Akıl Sevgi İrade
1 Kısaltmalar
1 Yararlanılan Kaynaklar
Site Haritası
Yazdır
Yazdır

Psikoloji ve Ahlak
(Reşat ÖNDER)

      Psikoloji “insan davranışlarının ilmi” diye tarif edilince ahlak onun araştırma sahalarından bir oluyor. Ahlak sosyal psikolojinin temel konularından biridir. Sosyal psikoloji ahlakı iki bakımdan inceler: Birincisi, bizatihi sosyal davranış olarak, ikincisi ise bir sosyal öğrenme konusu olarak. Bu ikinci problem o derece psikolojik bir mahiyettedir ki, bir çok filozoflar ahlakı sadece psikolojinin konusu saymışlardır.
       Ahlaki gelişme zekâ gelişmesinden ve duygusal gelişmeden ayrı düşünülemez. Ahlaki hayatımız hem duygu, hem bilgi, hem de davranış olaylarının bir terkibi halindedir.   Fakat, ahlaklı davranışın üç boyutu bilgi, duygu, hareket arasındaki ilişkiler tartışma konusu olmaktan hala çıkmış değildir.
    Bir insanın şahsiyet özellikleri, diğer insanlarla ilişkilerinde ortaya koyduğu tutum ve davranışlara göre tayin edilir. Her fert, diğer insanlarla ilişkilerinde onlar üzerinde bir takım izlenimler bırakır, ilişkide bulunduğumuz kişilerin de bizim hakkımızda verdikleri bazı ortak hükümler vardır (dürüstlük, güvenirlilik, yiğitlik, cömertlik, diğergamlık vb.) . Bir insanın başka bir insanı etkilemesi mümkün olmasaydı, her türlü sosyal hayat imkânsız olurdu. Bu karşılıklı etkiler bazı durumlarda, sözgelişi, öğretmenle-öğrenci, ana-baba ile çocuklar, karı ile koca arasındaki ilişkilerde göze çarpacak kadar belirgin bir rol almaktadır.
       Sosyal eğilimler, kişisel eğilimlerin yanısıra faaliyette bulunurlar. Örneğin, herkeste, başkalarının duygularından ve heyecanlarından etkilenmek, kendi duygularından ve heyecanlarından da başkalarının etkilenmesini istemek eğilimi vardır. Birlikte yaşayan veya tesadüfen bir araya gelen  insanlar arasında bile korku, neşe, sıkıntı vb. duygular çabucak yayılır. İnsanların işledikleri suçlardan dolayı cezalandırılmaları da sosyal duygu ve düşüncenin kuvvetlendirilmesine yol açmaktadır. Öte yandan sosyal örgüyü koruyan bağlar arasında, dini ve ahlaki kurallarının da çok büyük rolü vardır.
       Sosyal duygunun etkisi altında, insanın kendi çevresinden etkilenmeyi bir dereceye kadar istemiş olduğunu görüyoruz. Etkilenmeye hazır olma derecesi, etki yapan kimsenin etkilemeye çalıştığı kişinin haklarını ne derece göz önünde tuttuğuna bağlıdır. Zarar verilen bir insan üzerinde devamlı bir etkide bulunmak imkânsızdır. Bir insan ancak kendi  haklarının gözetildiğini hissettiği zaman en iyi şekilde etkilenir. Pedagojide çok önemli bir noktadır bu.
        İnsan, ömrü boyunca, hep başkalarının bekleyiş ve tepkilerine göre davranışlarda bulunmaz, gerekli zihni olgunluğa eriştikçe bu davranış kaidelerini bir sistem halinde benimser ve artık her davranışı bu sisteme göre değerlendirir. İşte bu noktada vicdan dediğimiz iç kontrol mekanizması teşekkül etmiş demektir. Vicdan bizi hem ahlaki davranışta tutarsızlıklardan kurtarır, hem de dışarıdan bir kontrol almadan da ahlaklı davranmamızı sağlar. Böyle olmasaydı herkesin peşinde her an bir polisin veya müfettişin dolaşması gerekirdi; kaldı ki kontrol görevi verilenlerinde vicdan sahibi olması gerekir.
        Psikoloji aslında insan ferdini inceleyen bir ilimdir, yani bir sosyal ilim değildir. Ama, hepimizin bildiği gibi, insan daima bir toplum içinde ve o toplumla ilişkiler kurarak yaşar. Bu bakımdan, insan sadece bir fert değil, “cemiyet içinde bir fert”tir. Şu halde psikoloji ile ahlak arasındaki ilişki, insanın “cemiyet içinde bir fert” olmasından dolayı önem kazanmaktadır.

--------------------------------------------------------------------------
GÜNGÖR, Erol; Değerler Psikolojisi, Türk Akademisyenler Birliği Vakfı yayınları, Hollanda-1993, s.15.
GÜNGÖR, a.e., s.16.
GÜNGÖR, a.e., s.17.
UYSAL, Veysel; Din Psikolojisi Açısından Dini Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikleri, M.Ü.İ. F.V. Yay., İstanbul-1996, s.27.
ADLER, a.g.e., s.170-171.
BİLGİN, a.g.e, S.104.
ERGÜN,a.g.e., s.25.
ADLER, a.g.e., s.171.
GÜNGÖR, Ahlak Psikolojisi, a.g.e, s.58-59.

GÜNGÖR, a.e., s.84.

 

 
     
1
Felsefi Şiirler
K
Acıların Ayak İzi
K
Artık Ekilmiyor Tuzlar
K
Bitsin Artık
K
Çınar Gibi
K
Gelecektir Çocuklar
K
Gündüz Oğlu Gece
K
Kalemim Toy
K
Kalplerdeki Nur
K
Kurdum Pusumu Korkularıma
K
O'nun Şiirleriyle
K
Tekmelesem Gökyüzünü
K
Tuz Ekiyor Gözlerim
1
1
1
1
Belge İndir
1
Şiir İndir
1
1
E-Devlet
1
Mebbis
1
E-Okul
1
1
Kamu Bilişim Sistemi
1
Yüksek Öğretim Kurumu
1
Adalet BakanlığıI
1
İçişleri Bakanlığı

11111111

İNSANLIK TARİHİNE IŞIK TUTAN TÜRK BİLİM ADAMLARI

"· Nice insanlar gördüm, üzerinde elbisesi yok. Nice elbiseler gördüm, içinde insan yok."
Hz. Mevlana

Copyright © 2007-2020 www.resatonder.com
Web Desing : Reşat ÖNDER

Yasal Uyarı: Eserlerden alıntı yapılırken kaynağın belirtilmesi esastır.