korku_ve_dindeki_yeri|Resat_ONDER
1
   
1
     
  İngilizce İngilizce
  Arapça Arapça
 
 
     
1 Psikolojiye Giriş
K Giriş
K Psikoloji ve Birey
K Psikoloji ve Toplum
K Psikoloji ve Ahlak
K Duygular
1 Coşkular ve Etkileri
K Heyecanlar
K Heyecanların Gizlenmesi
K Hastalıksal Heyecanlar
K Heyecanlar Nasıl Değerlendirilir?
K Heyecanların Fizyolojisi
K Heyecanların İfade Şekilleri
K Heyecanların İncelenmesi
K Heyecanların Kontrolü Gerekir
K Heyecanların Oluşumu
K Heyecanların Özellikleri
K Heyecanların Zihinsel Fonksiyonları
K Ribot'a Göre Beş Temel Heyecan
1 Korku ve Etkileri
K Korku ve Tanımı
K Korkunun Zihinsel Fonksiyonları
K Korkunun Fizyolojisi
K Korkunun Gelişimindeki Etkenler
K Korkunun Kontrolü
K Korkunun olumlu YanlarıVar mıdır ?
K Korkunun Türleri
1
K Öfke ve Tanımı
K Öfkenin Fizyolojisi
K Öfkenin İfade etme Şekilleri
K Öfkenin Kontrolü Gerekir
K Öfkenin Muspet Yanları Var mıdır?
K Öfkenin Nedenleri
K Öfkenin yersiz Bastırılması
K Öfkenin Zihinsel Fonksiyonları
1 Sevinç ve Etkileri
0 Sevinç ve tanımı
0 Sevincin fizyolojisi
0 Sevincin Gelişimi ve etkileri
0 Sevinçte Zihinsel fonksiyonlar
0 Sevincin Kötüye Kullanılması
1
0 Hüzün ve Tanımı
0 Hüznün türleri
0 Hüznün zihinsel Fonksiyonları
0 Hüznün Fizyolojisii
0 Hüznün Gizlenmesi
0 Hüzünlü insanların Hayatla İlişkisi
0 Hüznün Tedavisi
1
0 Sempati ve tanımı
0 Sempati ve İlişkiler
0 Sempatiden Yoksun Olma Hali
0 Sempatinin Gelişimi
0 Sempatinin Kötüye kullanılması
0 Sempatiyi Doğuran Faktörler
1
0 Tiksinme ve Tanımı
0 Tiksinme Hayat İlişkisi
1
0 SıkılganlığınTanımı ve Belirtileri
0 Sıkılganlık Kimlerde Görülür
0 Sıkılganlığın Ödünlenmesi
0 Sıkılganlığın Tedavisi
0 Sıkılganlıkda Ketleme
0 Sıkılganlık-Hayatla İlişkisi
1
0 Heyecanlar ve Din
0 Öfke-Din ve İlişkileri
0 Din ve Öfkeyi Yenmenin Yolları
0 Korku ve Dindeki yeri
0 Hüzün ve Dindeki Yeri
0 Sıkılganlık ve Dindeki Yeri
0 Sevinç ve Dindeki Yeri
1
0 Modern Yaşam ve Psikoloji
0 Heyecan Olgunluğu
0 Sevginin ve Kötülüğün Anlamı
0 Heyecan Akıl Sevgi İrade
1 Kısaltmalar
1 Yararlanılan Kaynaklar
Site Haritası
 
Yazdır
Yazdır

KORKUNUN DİNDEK, YERİ
(Reşat ÖNDER)

 

    Korku, insanın ezeli ve temel duygusudur. İslam Dini’nde Allah korkusu Allah sevgisinden öndedir diyenler vardır. Fakat bu korku, belli bir bilgi seviyesinin kazanılmış olmasının sonunda oluşacak korku olmalıdır. Gönül büyüklerinin sözünü ettikleri korku, tipik bir korkudur, onu eşkıyadan korkmakla bir tutmamak gerekir. Diğer bir deyişle Allah’tan korkmak, O’nun dışındaki şeylerden korkmaya benzemez. Onun benzeri olmadığı gibi O’ndan korkmanın da benzeri yoktur. Öteki korkulardan farklı olarak Allah korkusunun kaynağı ve hedefi aynıdır. Bağdatlı Veli Nûri (295/907) bu korkuyu “Rabden Rabbe” diye tanımlamıştır. Allah korkusu, insanlığın en büyük ve değişmez korkusu olan ölüm korkusundan da farklıdır.
    Kur'an ve hadislerde korku mistik bir açıdan ele alındığını ve bu korkunun ümit ile dengelenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Kur'an-ı Kerim’de korku kelimesi derecelerini ve içeriklerini vurgulanması bakımından farklı kelimelerle ortaya konmuştur.

  1. Ayetlerde Korku

    Kur'an’da korkudan bahseden ayetler, korkunun varlığını çeşitli ilişkiler kurarak dikkati çekmektedir. Biz sadece bir kısmına değineceğiz.

1.Korku - İbadet İlişkisi
    Allah Kur'an’da Peygambere emrederek şöyle buyurmaktadır:
“Deki: Ben Peygamberlerin ilk defa geleni değilim. Bana ve size ne yapılacağını da bilmem. Ben sadece bana vahyedilene uyuyorum, ve ben apaçık uyarıcıdan başkası değilim.”
     Ayet, çok çekici prensipleri içermektedir. Allah’tan aldığı vahyi yaşayan ve bu vahyi insanlara aktaran, sonra onu yaşayışları ve sözleriyle beyan eden, örneklendiren bir Peygamber dahi Allah’ın cezalandırmasından mutlak manada emin olmadığını öğrenmekteyiz. Hiç bir şey Allah’ın gazabından emin kılamaz. Tek şey hariç, oda Allah’ın emirlerini yerine getirip yasaklarından kaçınarak Allah’ın rahmetine, lütfuna sığınmaktır.
     İbadet eden Allah’a yönelmiştir. Allah’ı bilen O’ndan başkasına güvenemez, başkasına güvenmemek önce nefisine güvenmemeyi gerektirir. Kul, kulluğunun niteliklerinden olan ibadete güvenince, Allah’ına ortak tanımış olur. İbadetler O’nunla ilişki elde etmek için yapılır. Onun yanında ikinci dayanak bulmak için değil. Korku namazının literatürümüze girmesi buna en güzel delildir.

2.Korku - İlim İlişkisi
Allah Kur'an’da: “Kulları içinde ancak bilginler      Allah’tan gereğince korkarlar” buyurmaktadır.
Kur'an imanı bir beyyine üzerine olma hali gördüğünden ve bilgisizliği körlük kabul ettiğinden, Allah’ı tanıma bahtiyarlığını, öncelikle bilginlerin nasibi olarak göstermiştir. Çünkü Kur'an’a göre “Bilenlerle bilmeyenler bir olmaz “Körle gören aynı değildir”.
    İmanın fazileti, ilmin fazileti iledir. Amellerin değeri, ilme dayanmaları oranındadır. Nitekim Allah şöyle buyurmaktadır: “Eğer gerçekten inanan insanlar iseniz kendisinden korkmanıza en layık olan Allah’tır.
     Allah, başka bir ayette cehaletten kaynaklanan korkuya işaretle: “Onların kalplerinde sizin korkunuz Allah’ınkinden fazladır. (Allah’tan çok sizden korkarlar). Böyledir, çünkü onlar anlamaz bir topluluktur buyurmaktadır.

3.Korku, Davranış ve Dua ilişkisi
     Korkunun davranışa etkisi büyüktür. Kaçış veya sığınmayı getirir. Sığınmada boyun eğmeyi, eman dilemeyi ve dileği doğurur. Nitekim Allah: “Gerçekten onlar, hayır işlere koşarlar, umarak ve korkarak bize dua ederlerdi ve bize derin saygı gösterirlerdi buyurmaktadır.
     Ayette, Allah’tan duyulan korkunun dünyada güzel, hayırlı davranışlara götürür. Davranışların maksadını unutmamak için ümit ve korku dengesini yakalayarak dua edilir. Secde süresinde: “Yanları yataklardan uzaklaşır (gece teheccüd namazı kılmak için yanlarını yataklarından ayırıp kalkarlar) korkarak ve umarak Rabbine dua ederler ve kendilerine verdiğimiz rızıktan hayır için harcarlar deniyor.

4.Korku - Ümit Dengesi
    Allah’ın rahmeti her şeyi kaplamıştır. Allah kendinden ümit kesilmemesi gerektiğini şöyle beyan eder: “Deki nefislerine karşı aşırı giden kullarım, Allah’ın rahmetinden umut kesmeyin. Allah bütün günahları bağışlar. Çünkü o çok bağışlayan, çok esirgeyendir”. Yalnız Allah kendisine şirk koşulmasını bağışlamaz.
    Korku ümit dengesi dosdoğru  yolda “sırat-ı müstekim” de yürümeyi sağlar. Dini korkunun şiddetle yaşanması (sapıtma endişesi) kaçınılması mümkün olmayan bir şeydir. Aşırı güvende kulluğu ihmale götürür.

    Güzele, hayra, doğruya yönelmede aksiyonu, bazen ümit bazen korku tarafından döllenir.
ÖZTÜRK, Yaşar Nuri; Kur'an ve Sünnete Göre Tasavvuf,  6.baskı, Yeni boyut, İstanbul, 1995, s. 321.
BİLGİN-SELÇUK; a.g.e., s.47-48.
ÖZTÜRK, Tasavvuf a.g.e, s.322.
ÖZTÜRK, Tasavvuf a.e, s.321.
Geniş bilgi için bakz. (ÖZTÜRK, Tasavvuf, s.321-322; ATEŞ, Süleyman; İslam Tasavvufu, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul,1992, s. 404-414.)
Kelimeler için bakz. (ISFEHANİ, Müfredat                                                     md. Ayetler için ABDULBAKİ, Müfehriz aynı kelime köklerinden)
Kur'an (46) Ahkaf 9.
ÖZTÜRK, K.ve S. Göre Tasavvuf, s.326.
DİHLEVÎ, Şah Veliyullah; Hüccetüllahi’l-Bâliğa, (ter: Dr. Mehmet Erdoğan), İz Yayıncılık, İstanbul, 1994, c.2, s.70-71; BİLMEN, Ö. Nasuhi; Büyük İslam İlmihali, Akçağ Yay. s.194.
Kur'an (35) Fatır 28.
ÖZTÜRK, Yaşar Nuri; Kur'an’daki İslam, 6.baskı, Yeni boyut, İstanbul, 1994, s.152.
Kur'an (39) Zumer 9.
Kur'an (35) Fatır 19
ATEŞ, Tasavvufu a.g.e., s.557.
Kur'an (9) Tevbe 13.
Kur'an (59) Haşr 13.
Kur'an (21) Enbiya 90.
Kur'an (32) Secde 16.
Kur'an (7) A’raf 156.
Kur'an (39) Zumer 53.
Kur'an (4) Nisa 48,116.
Kur'an (10) Yunus 25.
KEHRER, Günter; ROBERTSON, Roland; DURKHEİM, Emile; Din Sosyolojisi, (terc: M. Emin Köktaş, Abdullah Topçuoğlu), Vadi Yay. Ankara, 1996, s.26.
ÖZTÜRK, Tasavvuf a.g.e., s. 324.

 

 
     
1
Felsefi Şiirler
K
Acıların Ayak İzi
K
Artık Ekilmiyor Tuzlar
K
Bitsin Artık
K
Çınar Gibi
K
Gelecektir Çocuklar
K
Gündüz Oğlu Gece
K
Kalemim Toy
K
Kalplerdeki Nur
K
Kurdum Pusumu Korkularıma
K
O'nun Şiirleriyle
K
Tekmelesem Gökyüzünü
K
Tuz Ekiyor Gözlerim
1
1
1
1
Belge İndir
1
Şiir İndir
1
1
E-Devlet
1
Mebbis
1
E-Okul
1
1
Kamu Bilişim Sistemi
1
Yüksek Öğretim Kurumu
1
Adalet BakanlığıI
1
İçişleri Bakanlığı

11111111

İNSANLIK TARİHİNE IŞIK TUTAN TÜRK BİLİM ADAMLARI

"· Nice insanlar gördüm, üzerinde elbisesi yok. Nice elbiseler gördüm, içinde insan yok."
Hz. Mevlana

Copyright © 2007-2020 www.resatonder.com
Web Desing : Reşat ÖNDER

Yasal Uyarı: Eserlerden alıntı yapılırken kaynağın belirtilmesi esastır.